Algemene Nieuwsbrief Wereldwinkels Nederland nr 217

Algemene Nieuwsbrief Wereldwinkels Nederland nr. 217

Fair trade en regulier vergeleken 
DIEVER – “Fair trade producten zijn duurder, daarom koop ik ze niet.” Dat is volgens Jan Langenkamp van Fairtrade Westerveld een mening die regelmatig te horen is. De Westerveldse Fairtrade werkgroep wil er alles aan doen om dit onjuiste beeld te veranderen. Daarom stelde de werkgroep samen met supermarkt Plus in Diever een pakket samen. Acht fair trade producten werden vergeleken met acht producten van A-merken en huismerken. “We hebben samen met Plus etenswaren uitgezocht: koffie, thee, sinaasappelsap, basmati-rijst, kokosmelk, sojasaus, woksaus en chocolade”, aldus Langenkamp. ,,De prijs voor het pakket fair trade producten is in totaal € 18,07. Voor dezelfde artikelen alleen dan van het Plus huismerk betaalt de consument € 21,62. Uit deze kleine vergelijking blijkt dat fair trade producten niet duurder zijn. Bovendien helpt de klant zo de boeren, de producenten in arme landen aan betere arbeids- en levensomstandigheden. Dit laatste is uiteraard een goede reden om fair trade te kopen, zelfs als fair trade producten duurder zouden worden”, zo sluit Langenkamp af.

Kijkje in een nieuwe winkel
OSS - Zo ziet de nieuwe Wereldwinkel Oss eruit die sinds 1 augustus een doorstart maakt op een nieuwe locatie in de Galerij midden in de stad! Op 27 augustus is de nieuwe winkel officieel en feestelijk geopend.
De doorstart met een nieuw bestuur betekent dat er een frisse wind gaat waaien in de wereldwinkel. Niet alleen het pand is nieuw, maar ook het assortiment wordt opgefrist en aangevuld met nieuwe producten die jongeren aan moeten spreken. Superblij zijn de vrijwilligers dat de winkel een doorstart heeft gemaakt. “Echt fantastisch”, aldus vrijwilliger Iedje Ploegmakers.


Foto: Wereldwinkel Oss

Witte Olifant actie
VOORSCHOTEN - Wereldwinkel Voorschoten houdt zaterdag 9 september een Witte Olifant-actie om geld in te zamelen voor een waterput in Zimbabwe. De wereldwinkel verkoopt dan souvenirs uit verre landen die mensen voor dit doel ter beschikking stelden. De opbrengst gaat naar het vrouwenproject van Kukura in Zimbabwe. De vrouwengroepen die daar bepaalde vruchten, zaden en noten verbouwen en inzamelen voor de export, hebben dringend behoefte aan een waterput. Mensen kunnen gedurende de maand augustus nog mooie of bijzondere souvenirs bij de wereldwinkel inleveren. De Witte Olifant actie is onderdeel van de vrijwilligersmarkt van Het Weekend van Voorschoten.
Witte Olifant is een van oorsprong Engels gebruik. Op bazaars of markten staat een stalletje, de White Elephant Stall, waar bijzondere of zeldzame producten worden verkocht, voorwerpen waar iemand soms al jaren naar op zoek is. (Volwassen) witte olifanten zijn erg zeldzaam. De albino olifantjes die geboren worden zijn vaak niet levensvatbaar.

Race met honderden vogeltjes
ZOETERMEER - Zaterdag 30 september staat Zoetermeer in het teken van de Vogeltjesrace: honderden houten vogeltjes gaan strijden op de vaart en worden opgestuwd door de jeugdbrandweer. Onderweg zullen ze hindernissen tegenkomen, aangelegd door de reddingsbrigade en scouting. Het vogeltje dat het eerste de finish bereikt, wint. Aan elk vogeltje is een lootje gekoppeld en met die lootjes zijn prijzen te winnen. Deze ludieke actie is een initiatief van Wereldwinkel Zoetermeer, Round Table Zoetermeer en Lions de Meerbloem. Wie een lootje koopt, steunt het
benefietthema: een maaltijd ver weg en een maaltijd dichtbij. 50% van de opbrengst gaat naar de stichting Iedereen een maaltijd in Zoetermeer. De andere 50% gaat naar microkrediet voor startende food ondernemers in Jinotega, de zusterstad van Zoetermeer in Nicaragua. Hiermee wordt ondernemerschap en zelfredzaamheid gestimuleerd.

Foto: de Vogeltjesrace in 2015. Bron: Wereldwinkel Zoetermeer

Jaarverslag Fairtrade Nederland
NEDERLAND - In juli werd het jaarverslag van Fairtrade Nederland gepubliceerd. Daarin is te lezen dat steeds meer merken, retailers, out-of-home locaties en consumenten kiezen voor producten die door Fairtrade zijn gecertificeerd. In 2022 steeg de verkoop van producten met het Fairtrade keurmerk op de Nederlandse markt met 6% t.o.v. 2021. In food producten was de stijging 8%. Als gevolg van deze volumestijging ontvingen boeren en werknemers in Afrika, Latijns-Amerika en Azië een hogere Fairtrade premie. De premie lag in 2022 16% hoger dan het voorgaande jaar.
De volumestijging is vooral te danken aan de groei in cacao en bananen. De koffieverkopen daalden licht in 2022, zowel in retail als in out-of-home. Deze volumes stonden onder druk als gevolg van de inflatie en het feit dat thuiswerken nog in veel bedrijven gangbaar was. Meer lezen kan op: klik hier. 

Foto: Wereldwinkel Het Elsengroen

COLUMN OVER ONZE WERELD VAN HOOP, STRIJD EN GLORIE

Tot halverwege de jaren zeventig was India de grootste parlementaire democratie ter wereld, een voorbeeld voor derde wereldlanden en naast Indonesië de grootste ontvanger van Nederlandse ontwikkelingshulp. Van de destijds 800 miljoen inwoners waren er 300 miljoen straatarm en 100 miljoen steenrijk. Dankzij het ‘liberale’ democratisch karakter konden armen zich wel organiseren, staken en demonstreren. Daar kwam echter een einde aan toen premier Indira Ghandi na een grote spoorweg-staking in 1974, gevolgd door massademonstraties in 1975, de noodtoestand uitriep. Twintigduizend kritische arbeiders werden direct ontslagen en volgens Amnesty waren er in 1976 al 80.000 politieke gevangenen. Voor een aantal Nederlanders die in dit land hadden gewerkt, was dit de aanleiding om een steun comité op te richten: de Landelijke India Werkgroep (LIW). Gerard Oonk (1948) was één van hen en vanaf de oprichting heeft hij meer dan veertig jaar voor de organisatie gewerkt, eerst als vrijwilliger en vanaf 1980, dankzij een NCO subsidie, als landelijke voorman. Als gepensioneerde schreef hij onlangs het boek ‘Een berg verzetten – veertig jaar vechten voor mensenrechten in India’.

Ooit waren er wel dertig landen comités ter ondersteuning van met name de onderdrukking in Latijns Amerika en Zuidelijk Afrika. Het LIW is een van de laatste, zo niet het laatste landen comité en het is een bijzonder comité. In tegenstelling tot de hierboven genoemde comités stond het LIW niet achter één bevrijdingsbeweging en ze had ook geen droom over een toekomstige socialistische samenleving. Op pragmatische wijze ondersteunde zij organisaties van kleine boeren, vissers, arbeiders, alsmede progressieve bewegingen van vrouwen en studenten. In zijn overzichtsboek heeft Gerard alle acties uitgebreid beschreven en dat zijn er vele. Het begon in 1980 met een succesvolle actie tegen de door Nederland geleverde moderne vistrawlers die de lokale vissers in hun bestaan bedreigden. De LIW kon middels gedegen rapporten aantonen dat deze vorm van ontwikkelingshulp de mensen alleen maar armer maakte. Resultaat: de levering werd stopgezet.

Op deze wijze voerde de LIW reeksen acties. Onder andere: ‘Stop Kunstmest Levering en Melk India Niet Uit’. Na en naast deze kritiek op en onthulling van Nederlandse export belangen gefinancierd met ontwikkelingshulp ging LIW begin jaren negentig over naar structurele thema’s, te beginnen bij ‘Stop Kinderarbeid’. Samenwerkend met nationale en internationale organisaties werd kinderarbeid met name in de Indiase tapijtindustrie aan de kaak gesteld. Het geheel kreeg zijn hoogtepunt in de in 1998 gehouden Global March Against Child Labour in Den Haag. Ik heb daar met mijn kleinzoon nog in meegelopen.

Een volgend thema werd het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MOV was eind jaren negentig een trend bij ondernemers en politieke partijen. Deze beweerden graag dat zij zeer
verantwoord bezig waren of daar naar streefden maar in feite bleef het bij lippendienst. De hoofdstukken over MVO en het internationale MVO (IMVO) zijn taai en soms saai om te lezen maar tegelijkertijd indrukwekkend. Het eindeloze geduld van actievoerders, hun reeksen van aanbevelingen, degelijke rapporten, hun gesprekken met politici en daartegenover het trage meedenken van politici, de trucs om er onderuit te komen, het uitstel en vaak afstel. Draaien en konkelen en toch houdt LIW vol en uiteindelijk ontstaan er kleine en soms wat grotere successen. Gerard Oonk heeft het tot in de kleinste details beschreven en hoewel taai leesvoer is het ook zeer leerzaam. Leerzaam maar ook droef makend is de reactie van politieke partijen. In de hoogtijdagen van MVO acties had links al niet veel meer in te brengen dus werd het lobbyen en praten met rechts. Dat de VVD nou niet zat te wachten op MVO, daar maakte ze geen geheim van. Maar het CDA met een mondvol christelijke waarden over gerechtigheid deed voor de VVD niet onder. Ere wie ere toekomt, het was en is vooral de Christenunie die de MVO eisen, onder andere de ketenaansprakelijkheid van bedrijven, volledig steunde.

Zo rond het jaar 2000 stort de LIW zich op het kastenvraagstuk in India: de afschuwelijke en vernederende situatie waarin de laagste kaste, de zogeheten Dalits of beter gezegd ‘de
onaanraakbaren’ zich bevinden. Het International Dalit Solidarity Network zette zich vanaf haar ontstaan in 2000 in om kastediscriminatie op de VN agenda te plaatsen. Volgens de Indiase regering is het kastensysteem een cultuur kwestie waar andere landen niets mee te maken hebben. Het Dalit Netwerk Nederland, mede opgezet door het LIW, houdt in 2004 een grote campagne ‘Stop kastendiscriminatie’. Ondertussen is iedereen van links tot rechts er van overtuigd dat het kastensysteem schandalig is, maar dat leidt niet tot concrete besluiten of zoals Gerard Oonk in zijn nawoord schrijft: ‘Als Nederlandse economische belangen geschaad lijken te worden, maakt vooral rechts maar regelmatig ook links snel rechtsomkeert. De ChristenUnie was de partij die in de kamer het meest aandacht vroeg voor gevoelige thema’s als Dalits en hindoe-extremisme.’

Nog een laatste opmerking. In 2019 heeft het LIW zijn werkzaamheden uitgebreid tot heel Zuid Azië en veranderde zij haar naam in ARISA (Advocating Rights in South Asia). Arisa werkt aan de verbetering van de arbeidsomstandigheden van productieketens in heel Zuid Azië. Gerard Oonk heeft een boeiend en leerzaam boek geschreven, leerzaam zeker voor alle bestaande en toekomstige  actiegroepen die zich keren tegen het nog steeds bestaande onrecht in tal van landen. Gezien de opkomst en uitbreiding van het Hindoe-extremisme onder premier Modi in India, is het bestaan van een groep die zich daar-tegen verzet, noodzakelijker dan ooit.

Het boek is gratis te lezen eyesonindia.nl. Aan een engelse versie wordt gewerkt. Op termijn zal ook een beperkt aantal boeken gedrukt worden die zijn verkrijgbaar voor 20 euro plus portokosten via een mail naar .

Afbeelding bookcover: Nico van der Laan fotowinkel

Hans Beerends

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Wereldwinkels Nederland

Copy voor deze nieuwsbrief aanleveren via:

29 augustus 2023